Στο Πρόγραμμα "Θαλάσσιες βιοκοινωνίες: Απειλές, προστασία, ανάπτυξη" έλαβαν μέρος 21 μαθητές του Τμήματος Α2 του Σχολείου, με υπεύθυνους καθηγητές τον κ. Γιώργο Στριλιγκά συντονιστή και την κ. Καλλιόπη Παραδεισανού.

Ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2002, στο πλαίσιο των προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και  ολοκληρώθηκε με το πέρας του διδακτικού έτους.

Κατόπιν συμμετοχής στην προαπαιτούμενη διαδικασία αξιολόγησης, εντάχθηκε στα Σχολικά Προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αιγαίου, που χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρόκειται για ιδιαίτερη τιμητική διάκριση, αφού το Πρόγραμμα κατέλαβε την τρίτη θέση μεταξύ των επιλεγέντων σχολείων της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης από το Νομό Ηρακλείου.

Οι στόχοι που οι μαθητές προσπάθησαν να υλοποιήσουν ήταν:

Να μελετήσουν βασικές διαστάσεις του κύκλου της θαλάσσιας ζωής, να καταγράψουν κύριες οικολογικές απειλές και απειλούμενα είδη, να ερευνήσουν τρόπους προστασίας των απειλούμενων ειδών και  να αναζητήσουν μεθόδους αειφόρου ανάπτυξης όπου επιβάλλεται. Να επισκεφτούν τόπους όπου γίνεται η έρευνα της θάλασσας και να γνωρίσουν από κοντά μορφές και επιπτώσεις της ανθρώπινης επέμβασης στη θάλασσα, με ειδικό ερευνητικό πεδίο το τοπικό θαλάσσιο περιβάλλον της περιοχής του Γαζίου. Να εργαστούν για την ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας για τα προβλήματα του τοπικού και του ευρύτερου θαλάσσιου περιβάλλοντος.

Τα παιδιά, μέσα από ένα πολύ πλούσιο πρόγραμμα, ερεύνησαν, μελέτησαν, άκουσαν ειδικούς, πήραν συνεντεύξεις, φωτογράφησαν, έγραψαν και γενικά δούλεψαν με άξονα τη σημασία που έχει η θάλασσα για τον άνθρωπο, τη φύση, τον πλανήτη.

Οι κύριοι τομείς και ταυτόχρονα οι φάσεις εργασίας των παιδιών ήταν:

1.   Η συλλογή υλικού από έντυπη και ψηφιακή βιβλιογραφία. Η επικοινωνία με ειδικούς και οι συνεντεύξεις με αρμόδιους παράγοντες. Συγκεκριμένα, δούλεψαν πολλές ώρες στο Εργαστήρι Πληροφορικής του Σχολείου για συλλογή πληροφοριών από το διαδίκτυο. Πολύτιμη στήριξη είχαν με ποικίλους τρόπους από τη Διεύθυνση Αλιείας Ηρακλείου, το Εθνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών και το Δήμο Γαζίου.

2.   Τακτικές συνεδριάσεις στην τάξη για ανταλλαγή πληροφοριών, εκτίμηση πορείας, και καθοδήγηση. Αξιοποίηση εκπαιδευτικών πακέτων και εκπαιδευτικού λογισμικού για τη θαλάσσια ζωή. Οργανώθηκαν δύο ενημερωτικές επισκέψεις και προβολές από τη Διεύθυνση Αλιείας Ηρακλείου, στο χώρο του Σχολείου. Ακόμη, τα παιδιά παρακολούθησαν εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τη θαλάσσια χελώνα από το Σύλλογο ΑΡΧΕΛΩΝ.

3.   Οι περιβαλλοντικές εξορμήσεις, οι επισκέψεις σε χώρους παραγωγής και έρευνας. Συγκεκριμένα, στις εγκαταστάσεις του ΙΘΑΒΙΚ (Ινστιτούτου Θαλάσσιας Βιολογίας Κρήτης), όπου παρακολούθησαν εκπαιδευτικό πρόγραμμα και το Μουσείο Λαϊκής Παράδοσης "Λυχνοστάτης". Σημαντική εμπειρία ήταν η περιβαλλοντική εκδρομή στην ηπειρωτική Ελλάδα, με στόχο τη γνωριμία με άλλα θαλάσσια περιβάλλοντα (γύρος Κορινθιακού Κόλπου, λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου, Αμβρακικός Κόλπος).

Το Πρόγραμμα ολοκληρώθηκε με ημερίδα, που έγινε τη Δευτέρα 12 Μαΐου 2003 στην αίθουσα εκδηλώσεων του Σχολείου στο Γάζι, για την παρουσίαση των συμπερασμάτων. Απομένει η έκδοση των μαθητικών εργασιών σε ειδικό τεύχος και ψηφιακό δίσκο.

Τα συμπεράσματα αφορούν τόσο στο τοπικό, όσο και το ευρύτερο ελλαδικό και το παγκόσμιο θαλάσσιο περιβάλλον.

Έτσι, οι μαθητές εκτός από τις γνωστές φυσικές ομορφιές των παράκτιων χώρων της περιοχής του Γαζίου, εντόπισαν και τα κύρια τοπικά προβλήματα. Συγκεκριμένα, α) στον υγροβιότοπο του Αλμυρού, β) τον Γαζανό ποταμό που συχνά είναι φορέας ποικίλων αποβλήτων, γ) τις βιομηχανικές προβλήτες και τις άλλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις στα Λινοπεράματα, δ) τον κόλπο του Γαζίου, που πάσχει από την υπερεκμετάλλευση, ε) τις επιπτώσεις από την τουριστική αξιοποίηση.

Η χώρα μας, προικισμένη με το δώρο της θάλασσας, αναπτύσσει δράσεις και πρέπει να προσπαθήσει περισσότερο, για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που την αφορούν, στη Μεσόγειο θάλασσα. Αξιόλογα παραδείγματα, που υπήρξαν αντικείμενο της έρευνας των παιδιών, είναι τα προγράμματα για την προστασία της χελώνας στη Ζάκυνθο, της μεσογειακής φώκιας στην Αλόνησο, των δελφινιών στον Κορινθιακό Κόλπο και των φυσητήρων στη Νότια Κρήτη.

Σχετικά με τον παγκόσμιο ιστό της θαλάσσιας ζωής, κανένα θαλάσσιο οικοσύστημα δεν είναι κλειστό. Το θαλάσσιο περιβάλλον αποτελεί μια παγκόσμια οικογένεια. Αν και η Μεσόγειος έχει μικρές διεξόδους προς τους ωκεανούς, η μελέτη των τοπικών προβλημάτων μπορεί να οδηγήσει σε ευρύτερα συμπεράσματα και αντίστροφα.

Το σπουδαιότερο ίσως συμπέρασμα από την εργασία των παιδιών υπήρξε η διαπίστωση ότι ο άνθρωπος ενοχοποιείται ως ο μεγαλύτερος εχθρός των ειδών της θάλασσας. Στο χέρι μας είναι να επιλέξουμε, ώστε να γίνουμε ο σπουδαιότερος σύμμαχος.